緣Duyên  起Khởi  經Kinh  

如như  是thị  我ngã  聞văn  。

一nhất  時thời  薄Bạc  伽Già  梵Phạm  。 在tại  室Thất  羅La  筏Phiệt  。 住trú  誓Thệ  多Đa  林Lâm  。 給Cấp  孤Cô  獨Độc  園Viên  。 與dữ  無vô  量lượng  無vô  數số  。 聲Thanh  聞Văn  菩Bồ  薩Tát  。 天thiên  人nhân  等đẳng  俱câu  。

爾nhĩ  時thời  世Thế  尊Tôn  。 告cáo  苾Bật  芻Sô  眾chúng  。

吾ngô  當đương  為vì  汝nhữ  。 宣tuyên  說thuyết  緣duyên  起khởi  。 初sơ  差sai  別biệt  義nghĩa  。 汝nhữ  應ưng  諦đế  聽thính  。 極cực  善thiện  思tư  惟duy  。 吾ngô  今kim  為vì  汝nhữ  。 分phân  別biệt  解giải  說thuyết  。

苾Bật  芻Sô  眾chúng  言ngôn  。

唯dụy  然nhiên  願nguyện  說thuyết  。 我ngã  等đẳng  樂nhạo  聞văn  。

佛Phật  言ngôn  。

云vân  何hà  名danh  緣duyên  起khởi  初sơ  。 謂vị  依y  此thử  有hữu  故cố  。 彼bỉ  有hữu  。 此thử  生sanh  故cố  。 彼bỉ  生sanh  。

所sở  謂vị  。 無vô  明minh  緣duyên  行hành  。 行hành  緣duyên  識thức  。 識thức  緣duyên  名danh  色sắc  。 名danh  色sắc  緣duyên  六lục  處xứ  。 六lục  處xứ  緣duyên  觸xúc  。 觸xúc  緣duyên  受thọ  。 受thọ  緣duyên  愛ái  。 愛ái  緣duyên  取thủ  。 取thủ  緣duyên  有hữu  。 有hữu  緣duyên  生sanh  。 生sanh  緣duyên  老lão  死tử  。 起khởi  愁sầu  歎thán  苦khổ  憂ưu  惱não  。 是thị  名danh  為vi  純thuần  大đại  苦khổ  蘊uẩn  集tập  。 如như  是thị  名danh  為vi  。 緣duyên  起khởi  初sơ  義nghĩa  。

云vân  何hà  名danh  為vi  。 緣duyên  起khởi  差sai  別biệt  。 謂vị  無vô  明minh  緣duyên  行hành  者giả  。

云vân  何hà  無vô  明minh  。 謂vị  於ư  前tiền  際tế  無vô  知tri  。 於ư  後hậu  際tế  無vô  知tri  。 於ư  前tiền  後hậu  際tế  無vô  知tri  。 於ư  內nội  無vô  知tri  。 於ư  外ngoại  無vô  知tri  。 於ư  內nội  外ngoại  無vô  知tri  。 於ư  業nghiệp  無vô  知tri  。 於ư  異dị  熟thục  無vô  知tri  。 於ư  業nghiệp  異dị  熟thục  無vô  知tri  。 於ư  佛Phật  無vô  知tri  。 於ư  法Pháp  無vô  知tri  。 於ư  僧Tăng  無vô  知tri  。 於ư  苦khổ  無vô  知tri  。 於ư  集tập  無vô  知tri  。 於ư  滅diệt  無vô  知tri  。 於ư  道Đạo  無vô  知tri  。 於ư  因nhân  無vô  知tri  。 於ư  果quả  無vô  知tri  。 於ư  因nhân  已dĩ  生sanh  。 諸chư  法pháp  無vô  知tri  。 於ư  善thiện  無vô  知tri  。 於ư  不bất  善thiện  無vô  知tri  。 於ư  有hữu  罪tội  無vô  知tri  。 於ư  無vô  罪tội  無vô  知tri  。 於ư  應ưng  修tu  習tập  無vô  知tri  。 於ư  不bất  應ưng  修tu  習tập  無vô  知tri  。 於ư  下hạ  劣liệt  無vô  知tri  。 於ư  上thượng  妙diệu  無vô  知tri  。 於ư  黑hắc  無vô  知tri  。 於ư  白bạch  無vô  知tri  。 於ư  有hữu  異dị  分phần  無vô  知tri  。 於ư  緣duyên  已dĩ  生sanh  。 或hoặc  六lục  觸xúc  處xứ  。 如như  實thật  通thông  達đạt  無vô  知tri  。 如như  是thị  於ư  彼bỉ  彼bỉ  處xứ  。 如như  實thật  無vô  知tri  。 無vô  見kiến  無vô  現hiện  觀quán  。 愚ngu  癡si  無vô  明minh  黑hắc  闇ám  。 是thị  謂vị  無vô  明minh  。

云vân  何hà  為vi  行hành  。 行hành  有hữu  三tam  種chủng  。 謂vị  身thân  行hành  。 語ngữ  行hành  。 意ý  行hành  。 是thị  名danh  為vi  行hành  。

行hành  緣duyên  識thức  者giả  。 云vân  何hà  為vi  識thức  。 謂vị  六lục  識thức  身thân  。

一nhất  者giả  。 眼nhãn  識thức  。 二nhị  者giả  。 耳nhĩ  識thức  。 三tam  者giả  。 鼻tị  識thức  。 四tứ  者giả  。 舌thiệt  識thức  。 五ngũ  者giả  。 身thân  識thức  。 六lục  者giả  。 意ý  識thức  。

是thị  名danh  為vi  識thức  。

識thức  緣duyên  名danh  色sắc  者giả  。 云vân  何hà  為vi  名danh  。 謂vị  四tứ  無vô  色sắc  蘊uẩn  。

一nhất  者giả  。 受thọ  蘊uẩn  。 二nhị  者giả  。 想tưởng  蘊uẩn  。 三tam  者giả  。 行hành  蘊uẩn  。 四tứ  者giả  。 識thức  蘊uẩn  。

云vân  何hà  為vi  色sắc  。 謂vị  諸chư  所sở  有hữu  色sắc  。 一nhất  切thiết  四tứ  大đại  種chủng  。 及cập  四tứ  大đại  種chủng  所sở  造tạo  。 此thử  色sắc  前tiền  名danh  。 總tổng  略lược  為vi  一nhất  。 合hợp  名danh  名danh  色sắc  。 是thị  謂vị  名danh  色sắc  。

名danh  色sắc  緣duyên  六lục  處xứ  者giả  。 云vân  何hà  六lục  處xứ  。 謂vị  六lục  內nội  處xứ  。

一nhất  。 眼nhãn  內nội  處xứ  。 二nhị  。 耳nhĩ  內nội  處xứ  。 三tam  。 鼻tị  內nội  處xứ  。 四tứ  。 舌thiệt  內nội  處xứ  。 五ngũ  。 身thân  內nội  處xứ  。 六lục  。 意ý  內nội  處xứ  。

是thị  謂vị  六lục  處xứ  。

六lục  處xứ  緣duyên  觸xúc  者giả  。 云vân  何hà  為vi  觸xúc  。 謂vị  六lục  觸xúc  身thân  。

一nhất  者giả  。 眼nhãn  觸xúc  。 二nhị  者giả  。 耳nhĩ  觸xúc  。 三tam  者giả  。 鼻tị  觸xúc  。 四tứ  者giả  。 舌thiệt  觸xúc  。 五ngũ  者giả  。 身thân  觸xúc  。 六lục  者giả  。 意ý  觸xúc  。

是thị  名danh  為vi  觸xúc  。

觸xúc  緣duyên  受thọ  者giả  。 云vân  何hà  為vi  受thọ  。 受thọ  有hữu  三tam  種chủng  。 謂vị  樂lạc  受thọ  。 苦khổ  受thọ  。 不bất  苦khổ  不bất  樂lạc  受thọ  。 是thị  名danh  為vi  受thọ  。

受thọ  緣duyên  愛ái  者giả  。 云vân  何hà  為vi  愛ái  。 愛ái  有hữu  三tam  種chủng  。 謂vị  欲dục  愛ái  。 色sắc  愛ái  。 無vô  色sắc  愛ái  。 是thị  名danh  為vi  愛ái  。

愛ái  緣duyên  取thủ  者giả  。 云vân  何hà  為vi  取thủ  。 謂vị  四tứ  取thủ  。

一nhất  者giả  。 欲dục  取thủ  。 二nhị  者giả  。 見kiến  取thủ  。 三tam  者giả  。 戒giới  禁cấm  取thủ  。 四tứ  者giả  。 我ngã  語ngữ  取thủ  。

是thị  名danh  為vi  取thủ  。

取thủ  緣duyên  有hữu  者giả  。 云vân  何hà  為vi  有hữu  。 有hữu  有hữu  三tam  種chủng  。 謂vị  欲dục  有hữu  。 色sắc  有hữu  。 無vô  色sắc  有hữu  。 是thị  名danh  為vi  有hữu  。

有hữu  緣duyên  生sanh  者giả  。 云vân  何hà  為vi  生sanh  。 謂vị  彼bỉ  彼bỉ  有hữu  情tình  。 於ư  彼bỉ  彼bỉ  有hữu  情tình  類loại  。 諸chư  生sanh  等đẳng  生sanh  趣thú  。 起khởi  出xuất  現hiện  蘊uẩn  。 得đắc  界giới  。 得đắc  處xứ  。 得đắc  諸chư  蘊uẩn  。 生sanh  起khởi  。 命mạng  根căn  出xuất  現hiện  。 是thị  名danh  為vi  生sanh  。

生sanh  緣duyên  老lão  死tử  者giả  。 云vân  何hà  為vi  老lão  。 謂vị  髮phát  衰suy  變biến  。 皮bì  膚phu  緩hoãn  皺trứu  。 衰suy  熟thục  損tổn  壞hoại  。 身thân  脊tích  傴ủ  曲khúc  。 黑hắc  黶yểm  間gian  身thân  。 喘suyễn  息tức  奔bôn  急cấp  。 形hình  貌mạo  僂lũ  前tiền  。 憑bằng  據cứ  策sách  杖trượng  。 惛hôn  昧muội  羸luy  劣liệt  。 損tổn  減giảm  衰suy  退thoái  。 諸chư  根căn  耄mạo  熟thục  。 功công  用dụng  破phá  壞hoại  。 諸chư  行hành  朽hủ  故cố  。 其kỳ  形hình  腐hủ  敗bại  。 是thị  名danh  為vi  老lão  。

云vân  何hà  為vi  死tử  。 謂vị  彼bỉ  彼bỉ  有hữu  情tình  。 從tùng  彼bỉ  彼bỉ  有hữu  情tình  類loại  。 終chung  盡tận  壞hoại  沒một  。 捨xả  壽thọ  捨xả  煖noãn  。 命mạng  根căn  謝tạ  滅diệt  。 棄khí  捨xả  諸chư  蘊uẩn  。 死tử  時thời  運vận  盡tận  。 是thị  名danh  為vi  死tử  。

此thử  死tử  前tiền  老lão  。 總tổng  略lược  為vi  一nhất  。 合hợp  名danh  老lão  死tử  。 如như  是thị  名danh  為vi  。 緣duyên  起khởi  差sai  別biệt  義nghĩa  。

苾Bật  芻Sô  。 我ngã  已dĩ  為vì  汝nhữ  等đẳng  。 說thuyết  所sở  標tiêu  緣duyên  起khởi  。 初sơ  差sai  別biệt  義nghĩa  。

時thời  薄Bạc  伽Già  梵Phạm  。 說thuyết  是thị  經Kinh  已dĩ  。 聲Thanh  聞văn  。 菩Bồ  薩Tát  。 天thiên  人nhân  等đẳng  眾chúng  。 聞văn  佛Phật  所sở  說thuyết  。 皆giai  大đại  歡hoan  喜hỷ  。 得đắc  未vị  曾tằng  有hữu  。 信tín  受thọ  奉phụng  行hành  。

緣Duyên  起Khởi  經Kinh