大Đại  哀Ai  經Kinh  卷quyển  第đệ  四tứ  

了Liễu  三Tam  世Thế  品Phẩm  第đệ  十thập  一nhất  

佛Phật  復phục  告cáo  族tộc  姓tánh  子tử  。

如Như  來Lai  別biệt  知tri  。 當đương  來lai  。 過quá  去khứ  。 今kim  現hiện  在tại  。 諸chư  所sở  行hành  業nghiệp  。 所sở  在tại  因nhân  緣duyên  。 處xứ  所sở  報báo  應ứng  。 云vân  何hà  別biệt  知tri  。 於ư  是thị  如Như  來Lai  。 悉tất  解giải  過quá  去khứ  。 所sở  可khả  作tác  者giả  。 諸chư  善thiện  報báo  應ứng  。 若nhược  不bất  善thiện  事sự  。 當đương  來lai  所sở  作tác  善thiện  。 不bất  善thiện  事sự  。 報báo  應ứng  之chi  方phương  。 現hiện  在tại  所sở  作tác  。 亦diệc  復phục  如như  是thị  。 當đương  來lai  之chi  世thế  。 兩lưỡng  當đương  所sở  作tác  。 殃ương  舋hấn  功công  德đức  。 當đương  悉tất  分phân  野dã  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 當đương  來lai  所sở  作tác  。 與dữ  眾chúng  殊thù  特đặc  。 當đương  來lai  所sở  作tác  。 方phương  損tổn  耗hao  者giả  。 當đương  來lai  所sở  作tác  。 有hữu  增tăng  益ích  者giả  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

假giả  使sử  現hiện  在tại  。 所sở  立lập  造tạo  業nghiệp  。 而nhi  有hữu  增tăng  益ích  。 於ư  當đương  來lai  世thế  。 而nhi  復phục  損tổn  耗hao  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 設thiết  於ư  現hiện  業nghiệp  。 如như  有hữu  損tổn  耗hao  。 復phục  於ư  當đương  來lai  。 亦diệc  復phục  折chiết  減giảm  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 若nhược  於ư  現hiện  在tại  。 有hữu  所sở  增tăng  益ích  。 於ư  當đương  來lai  事sự  。 亦diệc  復phục  增tăng  益ích  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

若nhược  於ư  過quá  去khứ  。 修tu  習tập  瑕hà  疵tỳ  。 卑ty  賤tiện  之chi  業nghiệp  。 於ư  當đương  來lai  世thế  。 又hựu  習tập  微vi  妙diệu  。 正Chánh  士Sĩ  之chi  業nghiệp  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

其kỳ  所sở  行hành  者giả  。 因nhân  薄bạc  少thiểu  功công  。 報báo  以dĩ  大đại  德đức  。 或hoặc  行hành  大đại  業nghiệp  。 殊thù  異dị  之chi  德đức  。 致trí  超siêu  異dị  功công  。 不bất  可khả  稱xưng  載tái  。 或hoặc  以dĩ  聲Thanh  聞Văn  之chi  故cố  。 而nhi  有hữu  施thí  與dữ  。 或hoặc  緣Duyên  覺Giác  故cố  。 或hoặc  佛Phật  道Đạo  故cố  。 因nhân  其kỳ  施thí  與dữ  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

若nhược  於ư  現hiện  在tại  。 所sở  遭tao  苦khổ  痛thống  。 若nhược  過quá  安an  隱ẩn  。 若nhược  現hiện  作tác  安an  。 或hoặc  現hiện  得đắc  苦khổ  。 或hoặc  現hiện  在tại  作tác  惡ác  。 尋tầm  遭tao  惱não  患hoạn  。 或hoặc  現hiện  作tác  惡ác  。 未vị  來lai  致trí  樂lạc  。 或hoặc  現hiện  作tác  善thiện  。 輒triếp  獲hoạch  安an  報báo  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

一nhất  切thiết  眾chúng  生sanh  。 過quá  去khứ  。 當đương  來lai  。 今kim  現hiện  在tại  。 罪tội  福phước  因nhân  緣duyên  。 所sở  致trí  報báo  應ứng  。 此thử  皆giai  如như  審thẩm  。 而nhi  無vô  有hữu  異dị  。 罪tội  福phước  之chi  應ứng  。 亦diệc  無vô  殊thù  別biệt  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

以dĩ  知tri  之chi  故cố  。 則tắc  為vi  如như  本bổn  。 而nhi  為vi  說thuyết  法Pháp  。 是thị  為vi  如Như  來Lai  。 第đệ  二nhị  之chi  業nghiệp  。

佛Phật  於ư  是thị  頌tụng  曰viết  。

如Như  來Lai  曉hiểu  因nhân  緣duyên  。
明minh  眼nhãn  別biệt  報báo  應ứng  。
三tam  世thế  無vô  罣quái  礙ngại  。
知tri  眾chúng  生sanh  所sở  行hành  。
 

因nhân  當đương  報báo  安an  樂lạc  。
福phước  趣thú  天thiên  世thế  人nhân  。
緣duyên  其kỳ  致trí  苦khổ  患hoạn  。
安an  住trụ  悉tất  知tri  之chi  。
 

善thiện  惡ác  所sở  造tạo  業nghiệp  。
因nhân  獲hoạch  其kỳ  果quả  實thật  。
安an  住trụ  亦diệc  了liễu  此thử  。
如như  明minh  珠châu  在tại  掌chưởng  。
 

或hoặc  為vi  少thiểu  事sự  業nghiệp  。
所sở  獲hoạch  無vô  限hạn  量lượng  。
是thị  廣quảng  若nhược  薄bạc  淺thiển  。
佛Phật  悉tất  知tri  本bổn  末mạt  。
 

或hoặc  為vì  聲Thanh  聞Văn  施thí  。
若nhược  住trụ  緣Duyên  覺Giác  乘Thừa  。
立lập  於ư  最tối  勝thắng  業nghiệp  。
安an  住trụ  悉tất  知tri  之chi  。
 

所sở  因nhân  造tạo  苦khổ  行hành  。
或hoặc  復phục  成thành  安an  樂lạc  。
從tùng  樂lạc  而nhi  獲hoạch  苦khổ  。
因nhân  復phục  住trụ  於ư  業nghiệp  。
 

或hoặc  復phục  苦khổ  惡ác  行hành  。
反phản  成thành  住trụ  於ư  樂lạc  。
或hoặc  有hữu  行hành  善thiện  惡ác  。
報báo  以dĩ  苦khổ  勝thắng  患hoạn  。
 

或hoặc  從tùng  苦khổ  致trí  苦khổ  。
從tùng  樂lạc  而nhi  作tác  樂lạc  。
罪tội  福phước  為vi  自tự  然nhiên  。
佛Phật  悉tất  知tri  報báo  應ứng  。
 

三tam  世thế  所sở  展triển  轉chuyển  。
眾chúng  生sanh  因nhân  緣duyên  報báo  。
佛Phật  了liễu  以dĩ  聖thánh  慧tuệ  。
不bất  虛hư  無vô  有hữu  異dị  。
 

了Liễu  眾Chúng  生Sanh  所Sở  品Phẩm  第đệ  十thập  二nhị  

佛Phật  告cáo  族tộc  姓tánh  子tử  。

如Như  來Lai  曉hiểu  於ư  眾chúng  生sanh  。 他tha  人nhân  異dị  種chủng  。 所sở  好hiếu  不bất  同đồng  。 志chí  學học  各các  異dị  。 於ư  脫thoát  未vị  了liễu  。 悉tất  知tri  如như  審thẩm  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。

或hoặc  時thời  有hữu  人nhân  。 住trụ  於ư  貪tham  欲dục  。 志chí  好hiếu  恚khuể  脫thoát  。

或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 住trụ  於ư  瞋sân  恚khuể  。 因nhân  貪tham  欲dục  脫thoát  。

或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 住trụ  於ư  愚ngu  戇#  。 信tín  欲dục  恚khuể  脫thoát  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 住trụ  於ư  善thiện  德đức  。 好hiếu  不bất  善thiện  脫thoát  。

或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 住trụ  於ư  不bất  善thiện  。 志chí  信tín  善thiện  道đạo  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 專chuyên  精tinh  下hạ  劣liệt  。 信tín  微vi  妙diệu  脫thoát  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 專chuyên  精tinh  微vi  妙diệu  。 志chí  好hiếu  解giải  脫thoát  。

或hoặc  復phục  志chí  好hiếu  。 專chuyên  精tinh  下hạ  劣liệt  。 住trụ  於ư  殊thù  特đặc  。 超siêu  異dị  之chi  誼#  。

或hoặc  復phục  住trụ  在tại  。 殊thù  特đặc  專chuyên  精tinh  。 墮đọa  在tại  下hạ  劣liệt  。 所sở  可khả  好hiếu  信tín  。 永vĩnh  在tại  邪tà  業nghiệp  。 不bất  決quyết  了liễu  界giới  。

或hoặc  復phục  信tín  樂nhạo  。 在tại  不bất  決quyết  定định  。 成thành  於ư  正chánh  業nghiệp  。

或hoặc  有hữu  好hiếu  樂nhạo  。 向hướng  正chánh  定định  門môn  。 而nhi  得đắc  解giải  脫thoát  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

或hoặc  有hữu  信tín  樂nhạo  。 當đương  度độ  欲dục  界giới  。

或hoặc  因nhân  信tín  樂nhạo  。 得đắc  度độ  色sắc  界giới  。

或hoặc  有hữu  好hiếu  信tín  。 超siêu  于vu  三tam  界giới  。

或hoặc  從tùng  信tín  喜hỷ  耗hao  減giảm  。 緣duyên  致trí  殊thù  特đặc  。

或hoặc  好hiếu  殊thù  特đặc  。 致trí  於ư  損tổn  耗hao  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

所sở  可khả  生sanh  處xứ  。 其kỳ  色sắc  若nhược  干can  。 財tài  業nghiệp  各các  異dị  。 所sở  受thọ  不bất  同đồng  。 所sở  信tín  樂nhạo  致trí  頂đảnh  相tướng  。 或hoặc  得đắc  住trụ  限hạn  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

如như  其kỳ  心tâm  所sở  知tri  。 輒triếp  為vi  說thuyết  法Pháp  。 令linh  斯tư  得đắc  解giải  。 是thị  為vi  如Như  來Lai  。 第đệ  三tam  之chi  業nghiệp  。

佛Phật  於ư  是thị  頌tụng  曰viết  。

世thế  間gian  志chí  不bất  同đồng  。
意ý  所sở  好hiếu  各các  異dị  。
志chí  操thao  不bất  可khả  限hạn  。
佛Phật  悉tất  知tri  無vô  際tế  。
 

佛Phật  知tri  志chí  所sở  趣thú  。
或hoặc  之chi  於ư  信tín  樂nhạo  。
住trụ  欲dục  瞋sân  恚khuể  貪tham  。
或hoặc  住trụ  怒nộ  愚ngu  戇#  。
 

或hoặc  住trụ  癡si  而nhi  欲dục  。
住trụ  於ư  善thiện  不bất  善thiện  。
所sở  行hành  特đặc  不bất  特đặc  。
安an  住trụ  悉tất  知tri  之chi  。
 

因nhân  下hạ  劣liệt  微vi  妙diệu  。
志chí  性tánh  好hiếu  幽u  玄huyền  。
或hoặc  從tùng  殊thù  異dị  業nghiệp  。
專chuyên  精tinh  信tín  解giải  脫thoát  。
 

或hoặc  從tùng  信tín  下hạ  劣liệt  。
因nhân  致trí  上thượng  微vi  妙diệu  。
或hoặc  從tùng  超siêu  殊thù  行hành  。
便tiện  獲hoạch  下hạ  勝thắng  智trí  。
 

猶do  邪tà  不bất  決quyết  了liễu  。
從tùng  不bất  了liễu  正chánh  受thọ  。
好hiếu  信tín  度độ  三tam  界giới  。
佛Phật  知tri  志chí  所sở  樂lạc  。
 

所sở  生sanh  色sắc  若nhược  干can  。
其kỳ  在tại  中trung  各các  異dị  。
從tùng  頂đảnh  異dị  發phát  相tướng  。
因nhân  信tín  得đắc  解giải  脫thoát  。
 

三tam  界giới  諸chư  眾chúng  生sanh  。
佛Phật  悉tất  知tri  說thuyết  法Pháp  。
隨tùy  其kỳ  應ưng  得đắc  受thọ  。
是thị  為vi  十thập  力lực  業nghiệp  。
 

號Hiệu  眾Chúng  種Chủng  類Loại  品Phẩm  第đệ  十thập  三tam  

佛Phật  告cáo  族tộc  姓tánh  子tử  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 世thế  間gian  眾chúng  類loại  。 若nhược  干can  種chủng  形hình  。 不bất  可khả  計kế  身thân  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 其kỳ  身thân  所sở  為vi  。 積tích  於ư  罪tội  舋hấn  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 若nhược  以dĩ  其kỳ  身thân  。 積tích  累lũy  功công  德đức  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 若nhược  以dĩ  其kỳ  身thân  。 種chúng  于vu  穢uế  惡ác  。 致trí  無vô  擁ủng  護hộ  。 不bất  獲hoạch  濟tế  界giới  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

又hựu  如Như  來Lai  者giả  。 悉tất  知tri  境cảnh  界giới  。 眼nhãn  界giới  色sắc  界giới  。 眼nhãn  色sắc  識thức  界giới  。 了liễu  其kỳ  本bổn  末mạt  。 根căn  源nguyên  所sở  起khởi  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 其kỳ  內nội  則tắc  空không  。 於ư  外ngoại  亦diệc  空không  。 內nội  外ngoại  亦diệc  空không  。 耳nhĩ  鼻tị  口khẩu  身thân  意ý  。 亦diệc  復phục  如như  是thị  。 意ý  法pháp  識thức  。 一nhất  切thiết  諸chư  界giới  。 了liễu  其kỳ  本bổn  末mạt  。 所sở  從tùng  出xuất  也dã  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 內nội  空không  外ngoại  空không  。 內nội  外ngoại  皆giai  空không  。

地địa  種chủng  水thủy  種chủng  。 火hỏa  種chủng  風phong  種chủng  。 亦diệc  復phục  悉tất  空không  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 了liễu  如như  虛hư  空không  。 是thị  故cố  知tri  之chi  。 亦diệc  知tri  欲dục  界giới  色sắc  界giới  。 及cập  無vô  色sắc  界giới  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 知tri  從tùng  想tưởng  念niệm  。 而nhi  致trí  注chú  此thử  。 有hữu  為vi  界giới  。 無vô  為vi  界giới  。 知tri  有hữu  為vi  界giới  。 無vô  行hành  為vi  想tưởng  。 知tri  無vô  為vi  界giới  。 不bất  以dĩ  非phi  行hành  。 而nhi  造tạo  想tưởng  矣hĩ  。 知tri  塵trần  勞lao  界giới  。 因nhân  從tùng  客khách  塵trần  。 致trí  欲dục  之chi  相tướng  。 知tri  瞋sân  恨hận  界giới  。 其kỳ  本bổn  清thanh  淨tịnh  。 鮮tiên  潔khiết  為vi  相tướng  。 知tri  於ư  行hành  界giới  。 從tùng  不bất  順thuận  念niệm  。 無vô  明minh  為vi  相tướng  。 知tri  泥Nê  洹Hoàn  界giới  。 因nhân  從tùng  順thuận  念niệm  。 顯hiển  明minh  為vi  相tướng  。

世thế  間gian  眾chúng  人nhân  。 身thân  所sở  猗ỷ  界giới  。 為vi  如như  是thị  也dã  。 所sở  可khả  住trụ  界giới  。 所sở  催thôi  迫bách  。 因nhân  界giới  現hiện  儀nghi  。 專chuyên  精tinh  其kỳ  界giới  。 從tùng  志chí  性tánh  界giới  。 因nhân  界giới  而nhi  住trụ  。 由do  界giới  而nhi  生sanh  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 隨tùy  其kỳ  所sở  知tri  。 而nhi  應ưng  說thuyết  法Pháp  。 是thị  為vi  第đệ  四tứ  之chi  業nghiệp  。

佛Phật  於ư  是thị  頌tụng  曰viết  。

其kỳ  人nhân  中trung  師sư  子tử  。
皆giai  曉hiểu  了liễu  諸chư  界giới  。
於ư  斯tư  世thế  間gian  人nhân  。
從tùng  身thân  之chi  所sở  行hành  。
 

其kỳ  界giới  所sở  興hưng  起khởi  。
廣quảng  普phổ  不bất  可khả  限hạn  。
安an  住trụ  一Nhất  切Thiết  智Trí  。
根căn  源nguyên  所sở  從tùng  出xuất  。
 

罪tội  福phước  所sở  從tùng  生sanh  。
諸chư  身thân  所sở  因nhân  出xuất  。
由do  緣duyên  所sở  可khả  歸quy  。
及cập  身thân  之chi  所sở  生sanh  。
 

由do  是thị  界giới  所sở  立lập  。
因nhân  得đắc  脫thoát  諸chư  種chủng  。
咸hàm  知tri  如như  是thị  身thân  。
最tối  勝thắng  為vi  大Đại  聖Thánh  。
 

眼nhãn  種chủng  亦diệc  如như  是thị  。
色sắc  種chủng  并tinh  意ý  種chủng  。
最tối  勝thắng  悉tất  知tri  空không  。
本bổn  淨tịnh  無vô  憂ưu  慼thích  。
 

耳nhĩ  鼻tị  亦diệc  如như  斯tư  。
舌thiệt  種chủng  及cập  身thân  界giới  。
其kỳ  意ý  法pháp  諸chư  種chủng  。
當đương  知tri  悉tất  為vi  空không  。
 

地địa  水thủy  火hỏa  風phong  種chủng  。
此thử  諸chư  界giới  適thích  等đẳng  。
其kỳ  人nhân  中trung  師sư  子tử  。
等đẳng  解giải  如như  虛hư  空không  。
 

欲dục  界giới  亦diệc  如như  此thử  。
色sắc  無vô  色sắc  界giới  然nhiên  。
別biệt  知tri  是thị  諸chư  界giới  。
因nhân  思tư  想tưởng  成thành  立lập  。
 

佛Phật  知tri  因nhân  客khách  相tướng  。
起khởi  欲dục  為vi  自tự  然nhiên  。
安an  住trụ  解giải  瞋sân  恚khuể  。
亦diệc  復phục  為vi  本bổn  淨tịnh  。
 

分phân  別biệt  覺giác  於ư  此thử  。
諸chư  行hành  及cập  無vô  行hành  。
又hựu  復phục  計kế  泥Nê  洹Hoàn  。
則tắc  無vô  有hữu  三tam  想tưởng  。
 

所sở  因nhân  界giới  出xuất  相tướng  。
猶do  從tùng  不bất  解giải  明minh  。
一nhất  切thiết  所sở  因nhân  出xuất  。
如như  巧xảo  師sư  合hợp  散tán  。
 

是thị  世thế  身thân  無vô  數số  。
其kỳ  形hình  為vi  若nhược  干can  。
佛Phật  僉thiêm  曉hiểu  了liễu  知tri  。
不bất  自tự  念niệm  我ngã  知tri  。
 

猶do  如như  於ư  虛hư  空không  。
十thập  方phương  無vô  邊biên  際tế  。
其kỳ  人nhân  中trung  師sư  子tử  。
普phổ  知tri  諸chư  境cảnh  界giới  。
 

彼bỉ  最tối  勝thắng  聖thánh  慧tuệ  。
極cực  上thượng  無vô  崖nhai  底để  。
眾chúng  人nhân  所sở  不bất  及cập  。
不bất  能năng  知tri  涯nhai  際tế  。
 

是thị  為vi  第đệ  四tứ  誼#  。
聖thánh  人nhân  離ly  垢cấu  穢uế  。
善thiện  明minh  識thức  諸chư  界giới  。
因nhân  開khai  化hóa  眾chúng  生sanh  。
 

以dĩ  律luật  啟khải  悟ngộ  意ý  。
所sở  作tác  罪tội  福phước  業nghiệp  。
不bất  復phục  起khởi  瞋sân  恚khuể  。
其kỳ  志chí  悉tất  有hữu  別biệt  。
 

曉Hiểu  眾Chúng  生Sanh  根Căn  本Bổn  品Phẩm  第đệ  十thập  四tứ  

佛Phật  告cáo  族tộc  姓tánh  子tử  。

如Như  來Lai  悉tất  能năng  曉hiểu  了liễu  。 他tha  人nhân  眾chúng  生sanh  。 諸chư  根căn  精tinh  進tấn  。 云vân  何hà  曉hiểu  了liễu  。 知tri  於ư  眾chúng  生sanh  。 軟nhuyễn  劣liệt  根căn  者giả  。 若nhược  中trung  間gian  。 亦diệc  復phục  有hữu  人nhân  。 諸chư  根căn  通thông  利lợi  。 若nhược  殊thù  特đặc  根căn  。 若nhược  下hạ  劣liệt  根căn  。 所sở  因nhân  其kỳ  根căn  。 緣duyên  猗ỷ  思tư  想tưởng  。 其kỳ  根căn  本bổn  際tế  。 而nhi  興hưng  情tình  故cố  。 從tùng  瞋sân  恚khuể  際tế  。 起khởi  愚ngu  癡si  原nguyên  。 如Như  來Lai  皆giai  知tri  。 諸chư  根căn  想tưởng  念niệm  。 為vi  何hà  等đẳng  類loại  。 雜tạp  碎toái  之chi  穢uế  。 起khởi  婬dâm  怒nộ  癡si  。 如Như  來Lai  至Chí  真Chân  。 亦diệc  悉tất  知tri  此thử  。 諸chư  根căn  想tưởng  念niệm  。 為vi  何hà  等đẳng  類loại  。 其kỳ  婬dâm  怒nộ  癡si  。 因nhân  緣duyên  諸chư  根căn  。 而nhi  有hữu  所sở  為vi  。 從tùng  不bất  善thiện  緣duyên  。 而nhi  有hữu  此thử  根căn  。 或hoặc  從tùng  無vô  智trí  。 而nhi  有hữu  此thử  根căn  。 或hoặc  從tùng  諸chư  念niệm  。 而nhi  有hữu  此thử  根căn  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

又hựu  復phục  如Như  來Lai  。 知tri  眼nhãn  諸chư  根căn  。 耳nhĩ  鼻tị  身thân  口khẩu  意ý  。 亦diệc  復phục  如như  是thị  。 男nam  根căn  。 女nữ  根căn  。 命mạng  根căn  。 樂lạc  根căn  。 苦khổ  根căn  。 歡hoan  根căn  。 恐khủng  根căn  。 觀quán  根căn  。 信tín  根căn  。 進tiến  根căn  。 意ý  根căn  。 定định  根căn  。 慧tuệ  根căn  。 無vô  異dị  根căn  。 所sở  當đương  知tri  根căn  。 悉tất  知tri  此thử  根căn  。 其kỳ  根căn  所sở  由do  。 眼nhãn  根căn  因nhân  緣duyên  。 耳nhĩ  根căn  所sở  住trụ  。 鼻tị  口khẩu  身thân  。 諸chư  所sở  根căn  本bổn  。 有hữu  所sở  立lập  處xứ  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 因nhân  耳nhĩ  之chi  緣duyên  。 而nhi  有hữu  鼻tị  根căn  。 之chi  所sở  立lập  處xứ  。 從tùng  鼻tị  因nhân  緣duyên  。 有hữu  立lập  舌thiệt  根căn  。 從tùng  舌thiệt  因nhân  緣duyên  。 而nhi  立lập  身thân  根căn  。 從tùng  身thân  因nhân  緣duyên  。 立lập  於ư  眼nhãn  根căn  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

何hà  所sở  眾chúng  生sanh  。 因nhân  從tùng  施thí  根căn  。 而nhi  致trí  應ưng  戒giới  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 此thử  等đẳng  諸chư  根căn  。 增tăng  減giảm  進tiến  退thoái  。 各các  為vi  分phân  別biệt  。 演diễn  布bố  施thí  事sự  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 因nhân  從tùng  戒giới  根căn  。 而nhi  行hành  布bố  施thí  應ưng  戒giới  。 如Như  來Lai  則tắc  為vi  。 演diễn  戒giới  本bổn  末mạt  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 從tùng  忍nhẫn  辱nhục  根căn  。 而nhi  應ưng  精tinh  進tấn  。 如Như  來Lai  即tức  為vi  。 演diễn  忍nhẫn  本bổn  末mạt  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 從tùng  精tinh  進tấn  根căn  。 而nhi  應ưng  忍nhẫn  辱nhục  。 如Như  來Lai  則tắc  為vi  。 演diễn  其kỳ  精tinh  進tấn  。 之chi  本bổn  末mạt  也dã  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 因nhân  一nhất  心tâm  根căn  。 而nhi  應ưng  智trí  慧tuệ  。 如Như  來Lai  則tắc  為vi  。 分phân  別biệt  禪thiền  思tư  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 從tùng  智trí  慧tuệ  根căn  。 而nhi  應ưng  一nhất  心tâm  。 如Như  來Lai  則tắc  為vi  。 分phân  別biệt  解giải  說thuyết  。 諸chư  根căn  增tăng  減giảm  。 進tiến  退thoái  之chi  原nguyên  。 宣tuyên  暢sướng  智trí  慧tuệ  。 根Căn  力Lực  覺Giác  意Ý  。 八Bát  由Do  正Chánh  路Lộ  。 三Tam  十Thập  七Thất  品Phẩm  。 亦diệc  復phục  如như  是thị  。 具cụ  足túc  周chu  審thẩm  。 演diễn  其kỳ  本bổn  末mạt  。 靡mĩ  不bất  究cứu  暢sướng  。 各các  為vi  一nhất  切thiết  。 而nhi  令linh  判phán  了liễu  。

或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 從tùng  聲Thanh  聞Văn  根căn  。 學học  緣Duyên  覺Giác  乘Thừa  。 如Như  來Lai  知tri  根căn  。 演diễn  聲Thanh  聞Văn  乘Thừa  。 或hoặc  復phục  有hữu  人nhân  。 從tùng  緣Duyên  覺Giác  根căn  。 學học  聲Thanh  聞Văn  乘Thừa  。 佛Phật  知tri  此thử  等đẳng  。 諸chư  根căn  所sở  趣thú  。 則tắc  為vi  解giải  說thuyết  。 緣Duyên  覺Giác  之chi  乘Thừa  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 從tùng  大Đại  乘Thừa  根căn  。 學học  於ư  聲Thanh  聞Văn  。 緣Duyên  覺Giác  之chi  乘Thừa  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 此thử  等đẳng  諸chư  根căn  。 之chi  所sở  歸quy  趣thú  。 而nhi  為vi  斑ban  宣tuyên  。 大Đại  乘Thừa  之chi  業nghiệp  。 或hoặc  有hữu  眾chúng  生sanh  。 各các  緣duyên  異dị  根căn  。 而nhi  學học  大Đại  乘Thừa  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 此thử  等đẳng  諸chư  根căn  。 各các  各các  別biệt  異dị  。 則tắc  為vi  解giải  說thuyết  。 無vô  修tu  行hành  根căn  。 眾chúng  生sanh  之chi  徒đồ  。 不bất  能năng  修tu  根căn  。 不bất  應ưng  法Pháp  器khí  。 如Như  來Lai  見kiến  此thử  。 不bất  應ứng  器khí  者giả  。 因nhân  令linh  學học  觀quán  。 或hoặc  人nhân  修tu  學học  。 根căn  順thuận  應ứng  器khí  。 如Như  來Lai  覩đổ  之chi  。 懷hoài  來lai  應ứng  器khí  。 則tắc  以dĩ  慇ân  懃cần  。 為vi  說thuyết  經Kinh  道Đạo  。

如như  是thị  。 族tộc  姓tánh  子tử  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 一nhất  切thiết  眾chúng  生sanh  。 他tha  人nhân  身thân  根căn  。 及cập  其kỳ  異dị  身thân  。 諸chư  根căn  所sở  趣thú  。 所sở  念niệm  不bất  同đồng  。 識thức  其kỳ  本bổn  末mạt  。 若nhược  不bất  念niệm  者giả  。 曉hiểu  知tri  諸chư  根căn  。 從tùng  其kỳ  比tỉ  類loại  。 知tri  諸chư  人nhân  根căn  。 志chí  操thao  所sở  應ưng  。 因nhân  緣duyên  所sở  為vi  。 而nhi  可khả  化hóa  者giả  。 方phương  便tiện  從tùng  誼#  。 坐tọa  起khởi  經kinh  行hành  。 進tiến  退thoái  之chi  誼#  。 咸hàm  達đạt  其kỳ  根căn  。

如Như  來Lai  悉tất  暢sướng  。 靡mĩ  所sở  不bất  通thông  。 而nhi  為vi  宣tuyên  經kinh  。 是thị  為vi  如Như  來Lai  。 第đệ  五ngũ  之chi  業nghiệp  。

佛Phật  於ư  是thị  頌tụng  曰viết  。

知tri  根căn  廣quảng  無vô  極cực  。
了liễu  眾chúng  生sanh  志chí  性tánh  。
其kỳ  根căn  為vi  何hà  類loại  。
最tối  勝thắng  悉tất  知tri  行hành  。
 

下hạ  劣liệt  中trung  上thượng  妙diệu  。
諸chư  根căn  佛Phật  所sở  知tri  。
無vô  等đẳng  倫luân  如như  是thị  。
從tùng  所sở  應ưng  解giải  意ý  。
 

其kỳ  際tế  欲dục  惡ác  塵trần  。
其kỳ  根căn  若nhược  薄bạc  尠tiển  。
若nhược  復phục  性tánh  卒thốt  暴bạo  。
假giả  使sử  懷hoài  麁thô  獷quánh  。
 

勝thắng  知tri  之chi  何hà  因nhân  。
曉hiểu  了liễu  其kỳ  本bổn  末mạt  。
其kỳ  不bất  善thiện  無vô  別biệt  。
所sở  依y  當đương  解giải  脫thoát  。
 

從tùng  眼nhãn  意ý  男nam  女nữ  。
亦diệc  復phục  曉hiểu  眼nhãn  根căn  。
苦khổ  樂lạc  及cập  歡hoan  悅duyệt  。
何hà  從tùng  致trí  憂ưu  惱não  。
 

所sở  因nhân  觀quán  義nghĩa  道đạo  。
精tinh  進tấn  意ý  慧tuệ  定định  。
及cập  知tri  他tha  餘dư  事sự  。
意ý  勇dũng  復phục  如như  是thị  。
 

眼nhãn  因nhân  緣duyên  耳nhĩ  處xứ  。
成thành  致trí  鼻tị  耳nhĩ  舌thiệt  。
因nhân  身thân  至chí  因nhân  緣duyên  。
得đắc  興hưng  立lập  眼nhãn  耳nhĩ  。
 

施thí  根căn  志chí  戒giới  禁cấm  。
為vi  說thuyết  布bố  施thí  事sự  。
戒giới  根căn  學học  布bố  施thí  。
為vi  說thuyết  戒giới  法Pháp  誼#  。
 

忍nhẫn  根căn  現hiện  精tinh  進tấn  。
為vi  演diễn  忍nhẫn  辱nhục  事sự  。
精tinh  進tấn  現hiện  忍nhẫn  辱nhục  。
為vi  宣tuyên  精tinh  進tấn  事sự  。
 

從tùng  智trí  根căn  致trí  禪thiền  。
為vi  人nhân  說thuyết  智trí  慧tuệ  。
從tùng  精tinh  進tấn  致trí  忍nhẫn  。
為vi  人nhân  說thuyết  勤cần  力lực  。
 

從tùng  禪thiền  根căn  致trí  慧tuệ  。
為vi  人nhân  說thuyết  禪thiền  思tư  。
從tùng  慧tuệ  根căn  致trí  禪thiền  。
為vi  人nhân  說thuyết  聖thánh  智trí  。
 

其kỳ  聲Thanh  聞Văn  乘Thừa  根căn  。
而nhi  至chí  於ư  緣Duyên  覺Giác  。
最tối  勝thắng  演diễn  聲Thanh  聞Văn  。
為vi  捨xả  緣Duyên  覺Giác  義nghĩa  。
 

若nhược  志chí  緣Duyên  覺Giác  行hành  。
學học  習tập  聲Thanh  聞Văn  行hành  。
佛Phật  便tiện  捨xả  聲Thanh  聞Văn  。
為vi  講giảng  緣Duyên  覺Giác  事sự  。
 

其kỳ  根căn  在tại  尊tôn  業nghiệp  。
斯tư  人nhân  學học  下hạ  劣liệt  。
佛Phật  說thuyết  度Độ  無Vô  極Cực  。
分phân  別biệt  捨xả  緣Duyên  覺Giác  。
 

見kiến  處xứ  處xứ  有hữu  行hành  。
勝thắng  觀quán  為vi  分phân  別biệt  。
降hàng  以dĩ  純thuần  熟thục  根căn  。
十Thập  力Lực  為vi  解giải  說thuyết  。
 

眾chúng  人nhân  以dĩ  何hà  緣duyên  。
諸chư  根căn  所sở  應ưng  行hành  。
知tri  其kỳ  志chí  性tánh  趣thú  。
報báo  應ứng  之chi  所sở  為vi  。
 

從tùng  其kỳ  盡tận  諸chư  根căn  。
如như  坐tọa  成thành  實thật  本bổn  。
自tự  以dĩ  智trí  慧tuệ  明minh  。
是thị  世Thế  尊Tôn  分phân  別biệt  。
 

普Phổ  遊Du  品Phẩm  第đệ  十thập  五ngũ  

佛Phật  復phục  告cáo  族tộc  姓tánh  子tử  。

如Như  來Lai  皆giai  知tri  。 普phổ  由do  一nhất  切thiết  。 靡mĩ  所sở  不bất  達đạt  。 密mật  如như  有hữu  知tri  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 眾chúng  生sanh  必tất  救cứu  。 於ư  真Chân  諦Đế  界giới  。 知tri  眾chúng  生sanh  界giới  。 或hoặc  在tại  邪tà  業nghiệp  矣hĩ  。 悉tất  復phục  分phân  別biệt  。 此thử  群quần  生sanh  界giới  。 必tất  定định  不bất  定định  。 處xử  於ư  邪tà  事sự  。 報báo  應ứng  之chi  力lực  。 彼bỉ  亦diệc  如như  是thị  。 其kỳ  眾chúng  生sanh  界giới  。 必tất  在tại  決quyết  定định  。 前tiền  世thế  宿túc  命mạng  。 報báo  應ứng  之chi  果quả  。 致trí  此thử  功công  勳huân  。 明minh  識thức  精tinh  勤cần  。 諸chư  根căn  通thông  利lợi  。 應ưng  當đương  被bị  訓huấn  。 如Như  來Lai  則tắc  為vi  。 廣quảng  說thuyết  經Kinh  典điển  。 此thử  等đẳng  之chi  類loại  。 於ư  賢hiền  聖thánh  說thuyết  。 當đương  為vi  應ứng  器khí  。 如Như  來Lai  則tắc  觀quán  。 宿túc  本bổn  緣duyên  迹tích  。 尋tầm  為vi  如như  應ưng  。 為vi  演diễn  經Kinh  道Đạo  。

眾chúng  生sanh  之chi  界giới  。 在tại  不bất  決quyết  定định  。 存tồn  因nhân  緣duyên  力lực  。 為vi  教giáo  授thọ  相tướng  。 宜nghi  以dĩ  戒giới  度độ  。 尋tầm  為vi  訓huấn  誨hối  。 如như  應ưng  禁cấm  戒giới  。 不bất  得đắc  解giải  脫thoát  。 不bất  致trí  濟tế  度độ  。 如Như  來Lai  則tắc  為vi  。 誘dụ  入nhập  無vô  本bổn  。

因nhân  緣duyên  報báo  應ứng  。 應ứng  病bệnh  與dữ  藥dược  。 若nhược  從tùng  如Như  來Lai  。 聽thính  聞văn  經Kinh  典điển  。 奉phụng  順thuận  道Đạo  教giáo  。 便tiện  致trí  德đức  果quả  。 諸chư  佛Phật  世Thế  尊Tôn  。 由do  此thử  等đẳng  故cố  。 興hưng  出xuất  世thế  間gian  。 眾chúng  生sanh  沒một  溺nịch  。 永vĩnh  在tại  邪tà  業nghiệp  。 未vị  立lập  德đức  本bổn  。 意ý  劣liệt  弱nhược  顏nhan  。 不bất  為vi  應ứng  器khí  。 如Như  來Lai  至Chí  真Chân  。 為vi  講giảng  經Kinh  道Đạo  。 其kỳ  不bất  應ứng  器khí  。 令linh  得đắc  解giải  脫thoát  。 如Như  來Lai  覩đổ  此thử  。 不bất  應ứng  器khí  者giả  。 觀quán  察sát  護hộ  之chi  。 以dĩ  是thị  之chi  故cố  。 菩Bồ  薩Tát  大Đại  士Sĩ  。 被bị  弘hoằng  誓thệ  鎧khải  。 而nhi  救cứu  濟tế  之chi  。

又hựu  復phục  如Như  來Lai  。 則tắc  以dĩ  三tam  事sự  。 了liễu  貪tham  欲dục  者giả  。

世Thế  尊Tôn  或hoặc  以dĩ  。 貪tham  欲dục  人nhân  故cố  。 而nhi  興hưng  出xuất  矣hĩ  。 又hựu  以dĩ  貪tham  欲dục  。 而nhi  見kiến  繫hệ  縛phược  。 欲dục  令linh  出xuất  家gia  。 故cố  興hưng  出xuất  矣hĩ  。 或hoặc  以dĩ  宿túc  命mạng  。 貪tham  悋lận  緣duyên  故cố  。 而nhi  為vi  興hưng  出xuất  。

又hựu  知tri  瞋sân  恚khuể  。 復phục  有hữu  三tam  事sự  。

或hoặc  以dĩ  瞋sân  恚khuể  。 而nhi  見kiến  繫hệ  縛phược  。 思tư  想tưởng  之chi  故cố  。 故cố  興hưng  出xuất  世thế  。 或hoặc  有hữu  所sở  願nguyện  。 不bất  具cụ  足túc  故cố  。 故cố  興hưng  出xuất  世thế  。 或hoặc  有hữu  宿túc  世thế  。 陰ấm  蓋cái  所sở  纏triền  故cố  。 故cố  興hưng  出xuất  世thế  。

知tri  其kỳ  愚ngu  戇#  。 當đương  有hữu  三tam  事sự  。

或hoặc  有hữu  愚ngu  戇#  。 行hành  無vô  明minh  事sự  。 或hoặc  有hữu  貪tham  見kiến  身thân  故cố  。 或hoặc  有hữu  沈trầm  吟ngâm  之chi  故cố  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

又hựu  如Như  來Lai  知tri  。 則tắc  以dĩ  苦khổ  行hành  。 了liễu  本bổn  神thần  通thông  。 諸chư  根căn  明minh  者giả  。 因nhân  從tùng  苦khổ  行hành  。 加gia  痛thống  致trí  神thần  通thông  。 懦#  劣liệt  根căn  者giả  。 以dĩ  安an  隱ẩn  行hành  。 速tốc  成thành  神thần  通thông  。 根căn  通thông  利lợi  者giả  。 以dĩ  勤cần  苦khổ  行hành  。 成thành  神thần  通thông  定định  。 懦#  劣liệt  根căn  者giả  。 亦diệc  因nhân  加gia  痛thống  。 而nhi  致trí  神thần  通thông  。 以dĩ  捨xả  因nhân  緣duyên  。 行hành  於ư  調điều  和hòa  。 了liễu  別biệt  神thần  通thông  。 不bất  信tín  於ư  道Đạo  。 而nhi  不bất  休hưu  息tức  。 當đương  本bổn  加gia  杖trượng  。 令linh  成thành  神thần  通thông  。 佛Phật  悉tất  知tri  之chi  。

心tâm  性tánh  不bất  和hòa  。 其kỳ  行hành  促xúc  暴bạo  。 知tri  疾tật  可khả  化hóa  。 令linh  致trí  神thần  通thông  。 使sử  無vô  暗ám  冥minh  。 而nhi  歡hoan  喜hỷ  悅duyệt  。 或hoặc  有hữu  行hành  者giả  。 因nhân  集tập  道Đạo  力lực  。 使sử  具cụ  足túc  成thành  。 如Như  來Lai  所sở  知tri  。 不bất  復phục  勤cần  學học  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 從tùng  修tu  道Đạo  力lực  。 而nhi  具cụ  足túc  成thành  。 不bất  因nhân  集tập  力lực  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 不bất  因nhân  集tập  力lực  。 不bất  行hành  道Đạo  力lực  。 而nhi  具cụ  足túc  成thành  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 從tùng  合hợp  集tập  力lực  。 亦diệc  行hành  道Đạo  力lực  。 而nhi  具cụ  足túc  成thành  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 志chí  性tánh  和hòa  雅nhã  。 其kỳ  行hành  不bất  應ưng  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 應ứng  機cơ  成thành  就tựu  。 性tánh  不bất  和hòa  雅nhã  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 性tánh  不bất  和hòa  雅nhã  。 所sở  行hành  不bất  成thành  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 志chí  性tánh  和hòa  雅nhã  。 所sở  應ưng  成thành  就tựu  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 其kỳ  身thân  清thanh  淨tịnh  。 心tâm  口khẩu  不bất  淨tịnh  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 口khẩu  言ngôn  清thanh  淨tịnh  。 身thân  心tâm  不bất  淨tịnh  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 身thân  口khẩu  心tâm  淨tịnh  。 或hoặc  有hữu  所sở  行hành  。 其kỳ  身thân  口khẩu  心tâm  。 俱câu  不bất  清thanh  淨tịnh  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

如như  是thị  之chi  類loại  。 所sở  可khả  行hành  者giả  。 因nhân  緣duyên  報báo  應ứng  。 所sở  可khả  依y  倚ỷ  。 所sở  從tùng  出xuất  生sanh  。 一nhất  切thiết  眾chúng  生sanh  。 之chi  所sở  行hành  者giả  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

慧tuệ  無vô  損tổn  耗hao  。 普phổ  達đạt  悉tất  見kiến  。 是thị  為vi  如Như  來Lai  。 第đệ  六lục  之chi  業nghiệp  。

佛Phật  於ư  是thị  頌tụng  曰viết  。

其kỳ  有hữu  因nhân  行hành  者giả  。
如như  往vãng  悉tất  知tri  之chi  。
決quyết  定định  之chi  種chủng  類loại  。
識thức  別biệt  眾chúng  生sanh  界giới  。
 

其kỳ  不bất  決quyết  定định  者giả  。
所sở  行hành  動động  虛hư  偽ngụy  。
不bất  應ứng  器khí  如như  是thị  。
隨tùy  邪tà  見kiến  之chi  業nghiệp  。
 

其kỳ  貪tham  欲dục  行hành  者giả  。
則tắc  有hữu  三tam  因nhân  緣duyên  。
瞋sân  恚khuể  行hành  復phục  三tam  。
愚ngu  戇#  亦diệc  如như  是thị  。
 

斯tư  塵trần  欲dục  之chi  界giới  。
無vô  量lượng  雜tạp  種chủng  類loại  。
世Thế  尊Tôn  悉tất  知tri  之chi  。
所sở  行hành  因nhân  緣duyên  應ưng  。
 

所sở  行hành  勤cần  苦khổ  事sự  。
謂vị  意ý  聰thông  達đạt  者giả  。
其kỳ  懦#  劣liệt  之chi  根căn  。
亦diệc  復phục  當đương  如như  是thị  。
 

諸chư  根căn  通thông  利lợi  者giả  。
因nhân  行hành  安an  隱ẩn  來lai  。
世thế  吼hống  悉tất  護hộ  知tri  。
如như  是thị  等đẳng  無vô  異dị  。
 

而nhi  行hành  調điều  和hòa  者giả  。
而nhi  住trụ  寂tịch  清thanh  淨tịnh  。
則tắc  以dĩ  因nhân  此thử  故cố  。
速tốc  得đắc  致trí  清thanh  淨tịnh  。
 

亦diệc  疾tật  成thành  其kỳ  行hành  。
究cứu  竟cánh  道đạo  調điều  和hòa  。
亦diệc  復phục  加gia  疾tật  使sử  。
寂tịch  然nhiên  尋tầm  歡hoan  悅duyệt  。
 

合hợp  集tập  諸chư  所sở  行hành  。
積tích  累lũy  其kỳ  功công  德đức  。
或hoặc  不bất  以dĩ  行hành  道Đạo  。
而nhi  達đạt  於ư  道Đạo  慧tuệ  。
 

或hoặc  有hữu  從tùng  行hành  道Đạo  。
而nhi  獲hoạch  於ư  成thành  就tựu  。
俱câu  知tri  其kỳ  二nhị  事sự  。
從tùng  殊thù  特đặc  行hành  成thành  。
 

或hoặc  有hữu  修tu  行hành  者giả  。
志chí  性tánh  而nhi  和hòa  調điều  。
或hoặc  有hữu  應ưng  所sở  行hành  。
而nhi  不bất  順thuận  應ưng  行hành  。
 

有hữu  大đại  人nhân  之chi  行hành  。
兩lưỡng  事sự  俱câu  清thanh  淨tịnh  。
佛Phật  普phổ  見kiến  一nhất  切thiết  。
無vô  所sở  不bất  曉hiểu  了liễu  。
 

或hoặc  有hữu  人nhân  作tác  行hành  。
其kỳ  身thân  修tu  清thanh  淨tịnh  。
其kỳ  所sở  言ngôn  心tâm  念niệm  。
而nhi  不bất  能năng  清thanh  淨tịnh  。
 

或hoặc  復phục  有hữu  修tu  己kỷ  。
身thân  口khẩu  行hành  清thanh  淨tịnh  。
其kỳ  心tâm  之chi  所sở  為vi  。
未vị  曾tằng  行hành  清thanh  淨tịnh  。
 

或hoặc  有hữu  在tại  世thế  間gian  。
身thân  口khẩu  心tâm  清thanh  淨tịnh  。
眾chúng  生sanh  之chi  所sở  行hành  。
佛Phật  皆giai  見kiến  普phổ  達đạt  。
 

或hoặc  有hữu  能năng  成thành  就tựu  。
或hoặc  不bất  能năng  究cứu  竟cánh  。
是thị  為vi  安an  住trụ  佛Phật  。
第đệ  六lục  所sở  了liễu  業nghiệp  。
 

一Nhất  心Tâm  定Định  意Ý  品Phẩm  第đệ  十thập  六lục  

佛Phật  復phục  告cáo  族tộc  姓tánh  子tử  。

如Như  來Lai  至Chí  真Chân  。 知tri  其kỳ  一nhất  心tâm  。 脫thoát  門môn  定định  意ý  。 正chánh  受thọ  之chi  業nghiệp  。 塵trần  勞lao  瞋sân  恚khuể  。 之chi  所sở  從tùng  發phát  。 審thẩm  如như  有hữu  知tri  。 云vân  何hà  知tri  之chi  。 眾chúng  生sanh  塵trần  欲dục  。 之chi  所sở  繫hệ  縛phược  。 所sở  因nhân  報báo  應ứng  。 而nhi  致trí  此thử  緣duyên  。 當đương  復phục  何hà  緣duyên  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

何hà  謂vị  緣duyên  報báo  。 何hà  謂vị  事sự  業nghiệp  。 從tùng  不bất  慎thận  念niệm  。 而nhi  致trí  緣duyên  報báo  。 從tùng  無vô  明minh  事sự  。 眾chúng  生sanh  之chi  類loại  。 而nhi  致trí  欲dục  塵trần  。 從tùng  無vô  明minh  事sự  。 而nhi  致trí  行hành  矣hĩ  。 從tùng  行hành  致trí  識thức  。 從tùng  識thức  致trí  名danh  色sắc  。 從tùng  名danh  色sắc  致trí  六lục  入nhập  。 從tùng  六lục  入nhập  致trí  所sở  更cánh  。 從tùng  更cánh  致trí  痛thống  。 從tùng  痛thống  致trí  愛ái  。 從tùng  愛ái  致trí  受thọ  。 從tùng  受thọ  致trí  有hữu  。 從tùng  有hữu  致trí  生sanh  。 從tùng  生sanh  致trí  老lão  。 從tùng  老lão  致trí  塵trần  欲dục  。 為vi  報báo  應ứng  因nhân  致trí  事sự  業nghiệp  。 因nhân  見kiến  致trí  愛ái  。 從tùng  結kết  愛ái  處xứ  。 是thị  為vi  緣duyên  報báo  。 是thị  為vi  事sự  業nghiệp  。 緣duyên  致trí  愛ái  欲dục  。 塵trần  勞lao  之chi  縛phược  。

彼bỉ  復phục  何hà  謂vị  緣duyên  報báo  。 云vân  何hà  事sự  業nghiệp  。 令linh  其kỳ  眾chúng  生sanh  。 致trí  於ư  清thanh  淨tịnh  。 有hữu  二nhị  報báo  應ứng  。 及cập  十thập  二nhị  事sự  。 眾chúng  生sanh  因nhân  此thử  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

何hà  謂vị  為vi  二nhị  。

一nhất  曰viết  。 因nhân  從tùng  他tha  人nhân  。 聞văn  柔nhu  順thuận  誼#  。 二nhị  曰viết  。 內nội  自tự  己kỷ  身thân  。 如như  應ưng  念niệm  法Pháp  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 而nhi  一nhất  其kỳ  心tâm  。 專chuyên  志chí  學học  問vấn  。 心tâm  不bất  憒hội  亂loạn  。 二nhị  曰viết  。 曉hiểu  了liễu  方phương  便tiện  。 寂tịch  然nhiên  之chi  誼#  。 觀quán  察sát  其kỳ  源nguyên  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 知tri  無vô  所sở  來lai  。 發phát  動động  所sở  起khởi  。 二nhị  曰viết  。 知tri  無vô  有hữu  來lai  。 亦diệc  無vô  所sở  至chí  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 觀quán  無vô  所sở  生sanh  。 本bổn  無vô  處xứ  所sở  。 二nhị  曰viết  。 致trí  於ư  滅diệt  度độ  。 亘tuyên  然nhiên  寂tịch  靜tĩnh  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 其kỳ  行hành  成thành  就tựu  。 無vô  有hữu  不bất  辦biện  。 二nhị  曰viết  。 明minh  慧tuệ  之chi  事sự  。 造tạo  其kỳ  正chánh  證chứng  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 志chí  修tu  道Đạo  法Pháp  。 順thuận  入nhập  脫thoát  門môn  。 二nhị  曰viết  。 其kỳ  本bổn  清thanh  淨tịnh  。 至chí  度độ  知tri  見kiến  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 至chí  滅diệt  盡tận  慧tuệ  。 而nhi  無vô  所sở  著trước  。 二nhị  曰viết  。 無vô  所sở  生sanh  慧tuệ  。 常thường  無vô  所sở  猗ỷ  。

復phục  有hữu  二nhị  事sự  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。

一nhất  曰viết  。 則tắc  以dĩ  至chí  誠thành  。 而nhi  致trí  道Đạo  德đức  。 二nhị  曰viết  。 常thường  以dĩ  審thẩm  實thật  。 獲hoạch  於ư  成thành  就tựu  。

是thị  二nhị  報báo  應ứng  及cập  二nhị  業nghiệp  。 清thanh  淨tịnh  眾chúng  生sanh  。 如Như  來Lai  悉tất  知tri  。

又hựu  塵trần  勞lao  結kết  。 方phương  便tiện  無vô  量lượng  。 清thanh  淨tịnh  方phương  便tiện  。 亦diệc  復phục  無vô  限hạn  。 又hựu  其kỳ  塵trần  勞lao  。 而nhi  致trí  清thanh  淨tịnh  。 便tiện  近cận  成thành  就tựu  。 因nhân  審thẩm  觀quán  故cố  。 又hựu  淨tịnh  方phương  便tiện  。 隨tùy  塵trần  勞lao  行hành  。 而nhi  漸tiệm  近cận  法pháp  。 攝nhiếp  其kỳ  慢mạn  者giả  。 如Như  來Lai  聖thánh  慧tuệ  。 悉tất  達đạt  知tri  此thử  。 拔bạt  其kỳ  因nhân  緣duyên  。

此thử  。 族tộc  姓tánh  子tử  。 如Như  來Lai  之chi  慧tuệ  寂tịch  然nhiên  。 於ư  欲dục  澹đạm  泊bạc  。

諸chư  惡ác  。 不bất  善thiện  之chi  法pháp  。 興hưng  行hành  俱câu  念niệm  。 忽hốt  靜tĩnh  安an  隱ẩn  。 行hành  第đệ  一nhất  禪thiền  。 以dĩ  能năng  一nhất  心tâm  。 住trụ  寂tịch  滅diệt  界giới  。 靜tĩnh  然nhiên  正chánh  受thọ  。 從tùng  第đệ  一nhất  禪thiền  起khởi  。 修tu  八bát  解giải  門môn  。 反phản  覆phúc  逆nghịch  順thuận  。 而nhi  修tu  正chánh  受thọ  。 所sở  見kiến  皆giai  知tri  。 三tam  昧muội  正chánh  受thọ  。 顯hiển  示thị  平bình  等đẳng  。

又hựu  現hiện  定định  意ý  。 如Như  來Lai  三tam  昧muội  。 無vô  所sở  畏úy  難nạn  。 無vô  能năng  壞hoại  者giả  。 如Như  來Lai  三tam  昧muội  。 無vô  有hữu  因nhân  緣duyên  。 不bất  從tùng  方phương  便tiện  。 如Như  來Lai  常thường  定định  。 一nhất  心tâm  不bất  忘vong  。 於ư  諸chư  三tam  昧muội  。 最tối  為vi  上thượng  尊tôn  。 常thường  住trụ  一nhất  定định  。 普phổ  見kiến  一nhất  切thiết  。 三tam  昧muội  正chánh  受thọ  。 其kỳ  心tâm  不bất  退thoái  。 未vị  嘗thường  增tăng  減giảm  。 其kỳ  所sở  顯hiển  現hiện  。 無vô  有hữu  不bất  定định  。

如Như  來Lai  三tam  昧muội  。 初sơ  無vô  所sở  生sanh  。 無vô  能năng  觀quán  察sát  。 聲Thanh  聞Văn  緣Duyên  覺Giác  。 所sở  不bất  能năng  及cập  。 過quá  諸chư  菩Bồ  薩Tát  。 及cập  正chánh  真chân  覺giác  。 如Như  來Lai  三tam  昧muội  。 無vô  能năng  越việt  者giả  。 卓trác  然nhiên  殊thù  絕tuyệt  。 巍nguy  巍nguy  無vô  量lượng  。 一nhất  切thiết  眾chúng  生sanh  。 所sở  不bất  能năng  知tri  。

如Như  來Lai  之chi  慧tuệ  。 亘tuyên  然nhiên  無vô  際tế  。 無vô  窮cùng  無vô  極cực  。 無vô  可khả  為vi  喻dụ  。 以dĩ  權quyền  方phương  便tiện  。 開khai  化hóa  聲Thanh  聞Văn  。 令linh  得đắc  定định  意ý  。

如Như  來Lai  悉tất  知tri  。 了liễu  諸chư  緣Duyên  覺Giác  。 菩Bồ  薩Tát  行hành  事sự  。 隨tùy  其kỳ  應ứng  時thời  。 而nhi  教giáo  誨hối  之chi  。 是thị  為vi  如Như  來Lai  。 第đệ  七thất  之chi  業nghiệp  。

佛Phật  於ư  是thị  頌tụng  曰viết  。

眾chúng  生sanh  因nhân  緣duyên  事sự  。
其kỳ  塵trần  勞lao  愛ái  欲dục  。
自tự  在tại  悉tất  知tri  之chi  。
其kỳ  慧tuệ  無vô  崖nhai  底để  。
 

如như  其kỳ  行hành  清thanh  淨tịnh  。
及cập  復phục  不bất  清thanh  淨tịnh  。
佛Phật  大đại  慧tuệ  自tự  在tại  。
悉tất  能năng  曉hiểu  了liễu  此thử  。
 

不bất  慎thận  念niệm  報báo  應ứng  。
因nhân  緣duyên  生sanh  明minh  慧tuệ  。
事sự  業nghiệp  無vô  明minh  行hành  。
及cập  其kỳ  所sở  造tạo  作tác  。
 

識thức  名danh  色sắc  如như  是thị  。
其kỳ  本bổn  情tình  六lục  根căn  。
世Thế  尊Tôn  悉tất  達đạt  之chi  。
因nhân  緣duyên  所sở  事sự  業nghiệp  。
 

其kỳ  緣duyên  勞lao  塵trần  欲dục  。
所sở  貪tham  諸chư  所sở  作tác  。
覩đổ  見kiến  其kỳ  因nhân  緣duyên  。
事sự  業nghiệp  於ư  欲dục  行hành  。
 

思tư  想tưởng  所sở  縛phược  結kết  。
因nhân  是thị  為vi  緣duyên  起khởi  。
眾chúng  人nhân  所sở  住trú  處xứ  。
從tùng  是thị  致trí  因nhân  緣duyên  。
 

眾chúng  人nhân  所sở  誓thệ  願nguyện  。
則tắc  有hữu  二nhị  因nhân  緣duyên  。
因nhân  從tùng  人nhân  聽thính  者giả  。
慎thận  省tỉnh  受thọ  其kỳ  言ngôn  。
 

內nội  已dĩ  如như  應ưng  念niệm  。
觀quán  諸chư  法pháp  悉tất  空không  。
彼bỉ  人nhân  致trí  解giải  脫thoát  。
生sanh  死tử  之chi  江giang  海hải  。
 

寂tịch  然nhiên  而nhi  觀quán  察sát  。
精tinh  勤cần  蠲quyên  除trừ  二nhị  。
思tư  惟duy  而nhi  覩đổ  之chi  。
無vô  來lai  無vô  有hữu  去khứ  。
 

稱xưng  量lượng  省tỉnh  其kỳ  源nguyên  。
無vô  生sanh  亦diệc  無vô  終chung  。
彼bỉ  寂tịch  滅diệt  入nhập  道Đạo  。
爾nhĩ  乃nãi  為vi  清thanh  淨tịnh  。
 

常thường  住trụ  於ư  正chánh  行hành  。
慧tuệ  者giả  修tu  行hành  三tam  。
其kỳ  無vô  放phóng  逸dật  者giả  。
遵tuân  崇sùng  三tam  脫thoát  門môn  。
 

成thành  於ư  滅diệt  盡tận  慧tuệ  。
至chí  誠thành  逮đãi  無vô  生sanh  。
是thị  緣duyên  報báo  事sự  業nghiệp  。
清thanh  淨tịnh  興hưng  上thượng  願nguyện  。
 

最tối  勝thắng  一nhất  心tâm  知tri  。
常thường  三tam  昧muội  正chánh  受thọ  。
逮đãi  成thành  於ư  寂tịch  滅diệt  。
意ý  勇dũng  復phục  起khởi  立lập  。
 

觀quán  察sát  而nhi  思tư  惟duy  。
一nhất  切thiết  諸chư  逆nghịch  順thuận  。
其kỳ  佛Phật  大đại  法Pháp  王Vương  。
八bát  解giải  門môn  正chánh  受thọ  。
 

則tắc  以dĩ  一nhất  定định  意ý  。
致trí  無vô  量lượng  億ức  定định  。
無vô  等đẳng  倫luân  悉tất  見kiến  。
其kỳ  行hành  而nhi  普phổ  平bình  。
 

其kỳ  心tâm  定định  所sở  行hành  。
道Đạo  法Pháp  無vô  窮cùng  極cực  。
由do  是thị  之chi  行hành  故cố  。
勝thắng  心tâm  無vô  所sở  定định  。
 

若nhược  聲Thanh  聞Văn  緣Duyên  覺Giác  。
定định  意ý  亦diệc  如như  是thị  。
諸chư  菩Bồ  薩Tát  若nhược  茲tư  。
若nhược  干can  種chủng  定định  意ý  。
 

安an  住trụ  之chi  意ý  定định  。
皆giai  超siêu  越việt  其kỳ  上thượng  。
如Như  來Lai  所sở  修tu  業nghiệp  。
隨tùy  時thời  慧tuệ  教giáo  化hóa  。
 

大Đại  哀Ai  經Kinh  卷quyển  第đệ  四tứ